Hronologija života i dela Česlava Miloša

1911. – Rodio se 30.juna u Šetejnjama ( Kjejdanski srez u Litvi) od oca Aleksandra i majke Veronike.

1921. – Upisuje se u Gimnaziju „Zigmunt August“ u Vilnu.

1929. – Upisuje Pravni fakultet Univerziteta „Stefan Batori“ u Vilnu.

1930. – U listu Alma Mater Vilnensis objavljuje dve pesme, Kompozicija i Putovanje, koje označavaju početak njegovog pesničkog rada.

1931. – Miloš je jedan od osnivača književne grupe “ Žagari“ (Suvarci), koja će odigrati važnu ulogu u poljskoj međuratnoj poeziji. Član je Kluba skitnicâ i učestvuje u studentskom pohodu Zapadnoj Evropi; prvi put stiže u Pariz gde upoznaje svog rođaka Oskara Vladislava Miloša, priznatog francuskog pesnika.

1933. – U izdanju Kola polonistâ Univerziteta „Stefan Batori“ u Vilnu objavljuje svoju prvu pesničku zbirku, Poema o ukočenom vremenu. Sa Zbignjevom Folejevskim priređuje Antologiju socijalne poezije koja izlazi takođe u Vilnu.

1934. – Završava studije prava. Dobija prvu nagradu za zbirku pesama. Iz Fonda nacionalne kulture dobija stipendiju za jednogodišnji boravak u Francuskoj.

1935. – Boravak u Parizu. Studira francuski na Alliance Française; sluša predavanja iz tomizma u L’ Institute Catholque.

1936. – Posle povratka zapošljava se u radio stanici Vilno kao referent za književnost. Objavljuje svoju drugu zbirku pesama – Tri zime.

1937. – Posle otpuštanja s posla zbog levičarskih pogleda, putuje u Italiju. Posle povratka zapošljava se u Radio Varšavi.

1940. – Iz Vilna, koji je zauzeo Sovjetski Savez, Miloš beži u Varšavu, koja je pod nemačkom okupacijom. Ilegalno objavljuje prevod filozofskog eseja Žaka Maritena Putevima poraza i antologiju antinacističke poezije Nezavisna pesma.

1944. – Posle propasti varšavskog ustanka i nemačkog uništenja Varšave, nekoliko meseci živi u selu pored Krakova u porodici svog prijatelja Ježija Turoviča.

1945. – Nastanjuje se u Krakovu. Objavljuje zbirku Spasenje, jednu od prvih pesničkih knjiga u Poljskoj nakon svršetka rata. U decembru putuje u Sjedinjene Države kao diplomatski službenik poljske ambasade.

1946. – Radi u Poljskom konzulatu u Njujorku. Piše pesme, između ostalih Dete Evrope. za poljske časopise prevodi američke pesnike.

1947. – Premešten je u Vašington na dužnost kulturnog atašea poljske ambasade.

1949. – U leto putuje na kratko u Poljsku gde doživljava potres uviđajući posledice novog uređenja.

1950. – Premešten je na dužnost prvog sekretara poljske ambasade u Parizu. Pred kraj godine putuje u Varšavu gde mu vlasti oduzimaju pasoš.

1951. – Pošto mu je na intervenciju kod Bjeruta pasoš vraćen, pesnik stiže u Pariz, gde 1.februara traži azil od francuskih vlasti. Nastanjuje se u zgradi Književnog instituta u Mezon-Lafitu. U majskom broju Kulture objavljuje svoj prvi članak od prelaska u emigraciju, pod naslovom Ne. Počinje da piše knjigu Zarobljeni um.

1953. – Izlazi Zarobljeni um u Književnom institutu u Parizu, prva Miloševa knjiga u emigraciji. Od tada će Književni institut biti njegov stalni izdavač. Knjiga istovremeno izlazi u prevodu na francuski u izdanju Galimara, i u prevodu na engleski u Engleskoj i Americi. U Galimaru izlazi i Milošev roman La prise de pouvoir ( Osvajanje vlasti) za koju autor dobija nagradu evropskih knjižarâ, Prix Littéraire Européen. Objavljuje i zbirku pesama Dnevna svetlost ( Književni institut, Pariz).

…

( Početak ove hronologije kao i ono što sledi je iz Dzieła zbiorowe. Poezje I – III Paryż; Nieobjęta ziemia – Instytut Literacki;

Izbor i prevod: Petar Vujičić )

1955. – Književni institut u Parizu objavljuje drugi Milošev roman „Dolina Ise“ (Sur les bords de l’Issa). Izlazi i poljski original njegovog prvog romana „Osvajanje vlasti“, najpre objavljenog na francuskom.

1958. – Objavljuje autobiografsko delo „Rodna Evropa“ i zbornik „Kontinenti“ u koji su ušli eseji, dnevničke pesme, rasuti članci i prevodi stranih pesnika. Objavljuje u svom izboru i prevodu „Izabrana dela“ Simone Vej.

1960. – Seli se u Sjedinjene Države gde na Kalifornijskom univerzitetu u Berkliju postaje predavač slovenskih književnosti. Uskoro biva izabran za redovnog profesora na tom univerzitetu i ostaje na tom mestu više od dvadeset godina.

1962. – Objavljuje zbirku „Kralj Popjel i druge pesme“ i studiju o Stanislavu Bžozovskom pod naslovom „Čovek među škorpionima“ (Književni institut, Pariz).

1965. – Objavljuje sedmu zbirku svojih pesama „Začarani Gućo“ (Književni institut, Pariz) i antologiju savremene poljske poezije u svom prevodu „Postwar Polish Poetry, an Antology (Doubleday).

1968. – U Sjedinjenim Državama izlazi engleski prevod Rodne Evrope (Native Realm; A Searsh for Self-Definition, Doubleday).

1969. – Objavljuje zbirku pesama „Grad bez imena“ i zbirku eseja o američkim temama „Viđenja iznad zaliva San Francisko“ (Književni institut, Pariz). U Njujorku izlazi na engleskom jeziku njegova Istorija poljske književnosti (The History of Polish Literature, MacMillan).

1972. – Objavljuje zbirku eseja „Privatne obaveze“ (Književni institut, Pariz).

1973. – Izlazi prvi prevod njegovih pesama na engleski, Selected Poems (The Seabury Press, New York).

1974. – Objavljuje knjigu pesama „Gde sunce izlazi i gde zalazi“ (Književni institut, Pariz).

1976. – Dobija američku nagradu za pesnički i prevodilački rad, Guggenheim Fellowship.

1977. – U izdanju University of Michigan Press izlazi opširan izbor Miloševih pesam na poljskom jeziku „Poems“; Utwory poetyckie. Dobija naziv počasnog doktora Državnog univerziteta u En Arboru, Mičigen. Objavljuje knjigu „Zemlja Ulro“ (Književni institut, Pariz). Iste godine izlazi izbor njegovih eseja prevedenih na engleski , The Emperor of the Earth; Mods of Eccentric Visions (University of California Pres). Objavljuje u prevodu na engleskiizabrane pesme Aleksandra Vata, Mediterranean Poems (Ardis, Ann Arbor).

1978. – Prima međunarodnu književnu nagradu Neustadt Prize, popularno zvanu „Mali Nobel“. Izlazi drugi izbor njegovih pesama u engleskom prevodu, „Bells in Winter“ (Ecco Press, New York).

1979. – Objavljuje u prevodu s hebrejskog Knjigu psalama (Editions du Dialogue, Paris). U Književnom institutu u Parizu izlazi novi zbornik njegovih eseja i pesničkih prevoda „Vrt naukâ“.

1980. – Objavljuje u prevodu s hebrejskog Knjigu o Jovu (Editions du Dialogue, Paris).
Postaje dobitnik Nobelove nagrade za književnost. Posle tridesetogodišnje zabrane prvi put u Poljskoj izlaze njegove knjige, „Gde sunce izlazi i gde zalazi“ (Krakov) i „Izabrane pesme“ (Varšava). Izlazi i njegova prva knjiga u prevodu na srpski, „Gde sunce izlazi i gde zalazi“ (Beograd – Gornji Milanovac).

1981. – Posle tridesetogodišnjeg života u emigraciji prvi put posećuje Poljsku. Prima zvanje počasnog doktora Katoličkog univerziteta u Lublinu. Te i narednih godina prevodi njegovih knjiga izlaze na skoro svim jezicima.

1985. – Prvi put posetio Beograd. Taj boravak se pretvorio u prvorazredni kulturni događaj. Miloš se tada prvi put lično sreo sa prevodiocem svojih dela na srpskohrvatski jezik, Petrom Vujičićem. Ubrzo izabran za inostranog člana Srpske akademije nauka i umetnosti.

Iz izbora a na osnovu knjiga iz naslova maila zbirku poezije preveo Petar Vujičić, kao i ovu hronologiju do 1986.

2004. godine Česlav Miloš je preminuo, a gospođa Biserka Rajčić napisala za Vreme.